مبدا تاريخ پنج هزار سالۀ افغانستان

افغانستان نيز آثار فراوان از دوره های قبل از تاريخ دارد. در مباحث گوناگون از تاريخ پنج هزار ساله افغانستان سخن به ميان می آيد. آيا مي دانيد که اين مطلب توسط کدام آثار و منابع ثابت شده است؟
باستان شناسان در منطقۀ باستانی منديگک واقع در شمال غرب شهر قندهار تحقيقات و حفاری هايی را انجام دادند. در نتيجۀ اين تحقيقات ثابت گرديد که سه هزار سال قبل از ميلاد جمعيت ها و باشنده گان منديگک بنياد تمدنی را گذاشته بودند، که ثبوت تاريخ پنج هزار ساله افغانستان می باشد.
در جريان حفريات، آثار و افزار متعددی از منديگک بدست آمد که نماينده گی از مدنيت وسيع در اين ساحه باستانی مي نمايد.

 ساختمان های باشکوه کشف گرديد که دارای صحن بزرگ، ديوار بلند با مواضع  دفاعی و اتاق هايی با سايزهای مختلف که نماينده گی از قصر حاکمان منديگک ومرکز اداری آن ها می نمايد. علاوه برآن ذخيره گاه مواد غذايی خاصتا گندم، ظروف متنوع گلی، مسی، برونزی با داشتن اشکال زيبا، وسايل زينتی و مجسمه های گلی نيز در جريان کاوش ها توسط باستان شناسان فرانسوی کشف گرديده اند.

باشنده گان منديگک با مدنيت های مجاور روابط متقابل داشتند. از آثار کشف شده چنين بر می آيد که مردمان منديگک با مردمان انو و نمازگاه تپه (ترکمنستان) درحوزۀ شمال، در غرب با مردمان تپه سیالک (ايران) و در جنوب با مدنيت هراپــه و موهنجــودارو (هند) روابط فـــــرهنگی و اقتـصادی، برقرار نموده بودند.

ساکنان اولی منديگک احتمالا ۲۵۰۰ سال قبل ازميلاد اين ساحه را ترک گفته اند. در مورد عوامل ترک نمودن منديگک و يا تخليه آن از باشنده گان، از جانب دانشمندان دونظر ارائه شده است.

عده يی بر اين باورند که خشک سالی های پی در پی و پايين رفتن آب دريای هلمند عامل مهم و بنيادی بود که باشنده گان منديگک مجبور به ترک کردن آن شدند.

عده يی ديگر عامل ترک نمودن و تخليه کردن منديگک را جنگ های ويرانگری می دانند که مخالفين باشنده گان منديگک بر آن ها پيروز شده و ساحات و محلات زيست مردمان را به آتش کشيده و آن ها را مجبور به ترک خانه و کاشانۀ شان نموده اند.